UPAŁ – pojęcie to definiowane jest jako stan pogody, gdy temperatura powietrza przy powierzchni ziemi przekracza +30°C.

W czasie upałów:

• Unikaj długiego przebywania na słońcu, szczególnie w godzinach południowych (10.00–15.00); o ile to możliwe, w ciągu dnia staraj się przebywać w cieniu.
• Unikaj zbytniego nasłonecznienia, używaj środków ochrony przed promieniami słonecznymi. Chroń twarz i głowę poprzez noszenie kapelusza z szerokim rondem lub czapki z daszkiem w jasnych kolorach.
• Ubieraj się w przewiewne rzeczy z naturalnych materiałów (len, bawełna), zakrywające możliwie największą powierzchnię skóry – lekka odzież o jasnych kolorach odbija promieniowanie słoneczne oraz pomaga utrzymać normalną temperaturę ciała.
• Jeśli przebywasz na zewnątrz – noś przewiewne obuwie; jeśli jesteś w domu – zdejmij kapcie i skarpetki – chodząc boso chłodzisz organizm poprzez kontakt z chłodną podłogą.
• Skonsultuj się z lekarzem, aby uzyskać pewność, że twoje lekarstwa nie wzmagają wrażliwości na wysokie temperatury (leki mogą np. zakłóca termoregulację ciała, blokować pocenie się, powodować niedociśnienie); chroń lekarstwa przed przegrzaniem.
• Spożywaj zbilansowane, lekkostrawne posiłki; pij duże ilości płynów, najlepiej wzbogacone w mikroelementy.
• Zadbaj o odpowiednią ilość płynów dla twojego dziecka.
• Unikaj picia kawy oraz napojów zawierających duże ilości cukru – powodują one odwodnienie organizmu.
• Ogranicz spożycie napojów alkoholowych – mimo, że piwo i napoje alkoholowe zdają się zaspakajać pragnienie, to zazwyczaj powodują dalsze odwodnienie organizmu.
• Unikaj skrajnych temperatur – osoby, które pracują w klimatyzowanych pokojach nie powinny od razu wychodzić na zewnątrz, gdzie panuje upał; również zimny prysznic natychmiast po przebywaniu w upale może spowodować szok termiczny, zwłaszcza u starszych i bardzo młodych ludzi.
• Ogranicz nadmierny wysiłek fizyczny.
• W upalne dni nie zostawiaj w samochodzie dzieci i zwierząt ani materiałów łatwopalnych (np. kanistrów z benzyną, butli gazowych)
• Pamiętaj o zwierzętach – zabezpiecz je przez bezpośrednim nasłonecznieniem, zapewnij nieograniczony dostęp do wody pitnej.
• Obserwuj reakcje swojego organizmu podczas upałów: drżenie, potliwość, zawroty głowy – w przypadku złego samopoczucia zwróć się o pomoc do lekarza.

Skutki upałów dla zdrowia:

Upał może doprowadzić do wystąpienia udaru słonecznego lub cieplnego, który jest stanem zagrażającym zdrowiu lub nawet życiu. Długie spędzanie czasu na słońcu, długie przebywanie w przegrzanym miejscu np. w samochodzie, brak nakrycia głowy przy silnym nasłonecznieniu, zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia.

Objawy udaru słonecznego:

• silne bóle i zawroty głowy,
• dreszcze,
• gorączka,
• przyspieszone tętno,
• zwiotczenie mięśni,
• ogólne osłabienie, niepewny chód,
• nudności, wymioty,
• mroczki przed oczami, zaburzenia widzenia,
• szum w uszach,
• niewyraźna mowa,
• dezorientacja,
• w niektórych przypadkach utrata przytomności,
• poparzenia skóry o różnej skali.

Postępowanie po zauważeniu objawów udaru:

• Jeżeli czujesz się źle zejdź ze słońca i unikać gorących pomieszczeń.
• Udaj się do zacienionego, chłodnego lub klimatyzowanego pomieszczenia.
• Uzupełnij płyny, pij dużo wody - absolutnie nie sięgaj po alkohol czy napoje z kofeiną.
• Zjedz coś słonego, żeby uzupełnić elektrolity.
• Weź chłodny (ale nie bardzo zimny!) prysznic lub kąpiel, następnie połóż się z uniesionymi nogami - na głowę i kark przykładać zimny kompres.
• Pamiętaj, żeby nie ochładzać ciała zbyt mocno i gwałtownie.
• Jeśli objawy udaru nie ustępują, wezwij lekarza.

Informacje opracowane na podstawie „Poradnik postępowania w sytuacjach kryzysowych” Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w konsultacji z Komendą Miejską Państwowej Straży Pożarnej m.st. Warszawy Komenda Stołeczna Policji, Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Państwową Agencją Atomistyki, Wojewódzką Stacją Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego MEDITRANS SPZOZ, Stowarzyszeniem Warszawska Grupa Wysokościowa oraz zaczerpnięte z:

• http://www.straz.gov.pl/page/index.php
• http://www.msw.gov.pl/portal/pl/109/242/Ogolne_zasady.html
• http://www.podkarpacie.straz.pl/oparzenia.html